Θεραπευτικό πρόγραμμα αντιμετώπισης προβλημάτων λειτουργικής όρασης

Λειτουργική όραση – Κίνηση- Μάθηση – Αντίληψη

Η όραση συμβαίνει στον εγκέφαλο και όχι στα μάτια.

Οι διαταραχές της λειτουργικής όρασης πολύ συχνά πρωταγωνιστούν σε σημαντικές δυσλειτουργίες της παιδικής ηλικίας και άλλες φορές συνοδεύουν αναπτυξιακές, νευρολογικές ή εξελικτικές διαταραχές, όπως : αυτισμός, εγκεφαλική παράλυση, αναπτυξιακές δυσλειτουργίες συντονισμού, ΔΕΠ-Υ, μαθησιακές δυσκολίες κ.ά.

Ενδείξεις δυσλειτουργίας μπορεί να αποτελούν :

• Στην κινητικότητα
  • Ασύμμετρη στάση και κίνηση
  • Αστάθεια (με κάμψη ή έκταση)
  • Έλλειψη προσαρμοστικότητας στη στάση και την κίνηση
  • Αδεξιότητα
  • Δυσκολίες συντονισμού
  • Έλλειψη οπτικής ευθυγράμμισης
  • Δυσκολίες στην οφθαλμική κίνηση
  • Δυσκολίες περάσματος μέσης γραμμής
• Στο μαθησιακό τομέα
  • Δυσκολίες στην ανάγνωση (αποφυγή, ζαλάδα, αντικαταστάσεις, παραλείψεις, μπέρδεμα γραμμών, δυσκολία κατανόησης κ.ά.)
  • Δυσκολίες στη γραφή (αδυναμία γραφής σε οριζόντια γραμμή, παράληψη γραμμάτων, αντιστροφές, λάθη, αδυναμία αντιγραφής)
• Στον Ψυχοκοινωνικό τομέα
  • Χαμηλή αυτοεκτίμηση
  • Έλλειψη προσοχής
  • Έλλειψη ελέγχου της παρορμητικότητας
  • Συναισθηματική αστάθεια
  • Σχολική επίδοση αναντίστοιχη της νοητικής ικανότητας
  • Εύκολη κόπωση
  • Ευερεθιστότητα, εκρηκτικότητα

Όλες οι παραπάνω δυσλειτουργίες αντιμετωπίζονται ανάλογα με την κλινική τους εμφάνιση, τη διαγνωστική κατηγορία στην οποία εντάσσονται και το μοναδικό συνδυασμό των χαρακτηριστικών τους.

Ένα πρόγραμμα αποκατάστασης των δυσκολιών της λειτουργικής όρασης:

• συμπεριλαμβάνει μεταξύ άλλων την κεντρική και την περιφερική όραση, την αντίληψη του βάθους και του χρώματος, τον αδρό και τον λεπτό οπτικοκινητικό έλεγχο, την οπτική αντίληψη και την οπτική ολοκλήρωση.
• εστιάζει στον έλεγχο των κινήσεων των ματιών σε όλα τα επίπεδα, το διαχωρισμό των κινήσεων των ματιών από αυτών του κεφαλιού, την εστίαση κοντά και μακριά, την ευθυγράμμιση των ματιών και τη διατήρηση της ευθυγράμμισης κ.ά.
• ελέγχει την τυχόν μετατόπιση της οπτικής μέσης γραμμής και την επίπτωση που αυτή έχει στη στάση και την κίνηση του σώματος (ιδιαίτερα σε νευρολογικά προβλήματα) και παρεμβαίνει διορθώνοντας την.
• εξασκεί τις βασικές οπτικές ικανότητες της οπτικής παρατήρησης, της προσήλωσης, τις κινήσεις ακολουθίας και σάρωσης, τις κυκλικές και σακκαδικές κινήσεις, την προσαρμογή, τη διόφθαλμη όραση, τη σύγκλιση και την απόκλιση.

Ένας εξειδικευμένος εργοθεραπευτής που έχει άριστη γνώση της φυσιολογίας της ανάπτυξης, αλλά και των παθολογικών εκδηλώσεων των διαφορετικών διαταραχών, που γνωρίζει και εφαρμόζει θεραπευτικά προγράμματα νευροεξελικτικής αγωγής και αισθητηριακής ολοκλήρωσης, αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει θεραπευτικά τα προβλήματα λειτουργικής όρασης με εξατομικευμένα προγράμματα οπτικών ασκήσεων και δραστηριοτήτων και τη χρήση πρισμάτων και φίλτρων.

Πολύ συχνά απαιτείται συνεργασία με οπτομέτρη για πιο εξειδικευμένη καθοδήγηση στα πλαίσια διεπιστημονικής προσέγγισης.