Αντιμετώπιση Αισθητηριακής Αμυντικότητας

Πρωτόκολλο (Wilbarger)

 

Η αισθητηριακή αμυντικότητα είναι η εκδήλωση συμπτωμάτων από ένα ή περισσότερα αισθητηριακά συστήματα, που σχετίζονται με αρνητικές ή αμυντικές αντιδράσεις του παιδιού σε ακίνδυνα ερεθίσματα. Οι υπερβολικές αυτές αντιδράσεις στοχεύουν να προστατεύσουν τα αισθητηριακά συστήματα και μπορεί να εκδηλώνονται ως αποφυγή, αισθητηριακή αναζήτηση, φόβος, άγχος, ή ακόμη και επιθετική συμπεριφορά. Αναγνωρίζοντας την αισθητηριακή αμυντικότητα (μέσω προσεκτικής αξιολόγησης), κατανοούμε ότι τα παραπάνω συμπτώματα αποτελούν πρωτογενείς συμπεριφορές και εκδηλώσεις της διαταραχής, οι οποίες όμως επιφέρουν και δευτερογενείς επιπτώσεις (κοινωνικές, συναισθηματικές, στασικές, γνωστικές, σωματικές) και αντισταθμιστικές στρατηγικές. Οι κοινωνικές και συναισθηματικές διαταραχές που σχετίζονται με την αισθητηριακή αμυντικότητα καταλήγουν σε πρότυπα μαθημένων συμπεριφορών, συνηθειών και μεθόδων επικοινωνίας.

Είδη αισθητηριακής αμυντικότητας :

Η Απτική Αμυντικότητα είναι η υπερβολική αντίδραση στο άγγιγμα ή σε απτικές εμπειρίες, με αποτέλεσμα το παιδί να αποφεύγει άγγιγμα από άλλους, το συνωστισμό, να αρνείται ή να αντιδρά υπερβολικά στο κούρεμα, το λούσιμο ή στο κόψιμο των νυχιών, να αποφεύγει ορισμένους τύπους ρούχων, και  να εκδηλώνει άλλες πολλές παρόμοιες αντιδράσεις.

Η Στοματο – αισθητηριακή Αμυντικότητα είναι η αποφυγή ορισμένων υφών τροφίμων ή πραγμάτων μέσα και γύρω από το στόμα. Αποτέλεσμα  αυτής της αμυντικότητας είναι η αποφυγή διαφορετικών υφών, γεύσεων ή αισθήσεων στο στόμα  (π.χ. μαλακές, γλιστερές τροφές, ή τραχείς υφές φαγητών).

Η Ανασφάλεια στη Βαρύτητα είναι ο υπερβολικός φόβος σε αλλαγές της θέσης του κεφαλιού στο χώρο ή στην κίνηση. Ο φόβος συχνά εκδηλώνεται, όταν χάνεται η επαφή με το έδαφος, ή το κεφάλι γέρνει προς τα πίσω ή προς τα κάτω. Τα παιδιά αποφεύγουν τις κινητικές εμπειρίες όπως η παιδική χαρά, το Λούνα – Παρκ ή το ποδήλατο.

Η Στασική Ανασφάλεια είναι ο φόβος για ορισμένα είδη κίνησης, λόγω φτωχού στασικού ελέγχου και εκδηλώνεται με φόβο και με αντίσταση στην προσπάθεια κίνησης πάνω σε διάφορες ασταθείς επιφάνειες ή σε αλλαγές της ισορροπίας.

Η Ιδιοδεκτική Αμυντικότητα είναι η αντίσταση στην αισθητηριακή εισροή στις αρθρώσεις μέσω συμπίεσης ή έλξης. Εκδηλώνεται με αποφυγή στη φόρτιση βάρους στις αρθρώσεις στην όρθια θέση, στο σπρώξιμο και στο πήδημα. Κάποια παιδιά αποφεύγουν να σηκώνουν βάρη.

Η Ακουστική Αμυντικότητα είναι η υπερβολική αντίδραση σε ορισμένους ήχους, όπως ήχοι από ηλεκτρικές σκούπες, συναγερμούς, ή άλλους θορύβους, που μπορούν να προκαλούν αναστάτωση και αμυντικότητα.

Η Οπτική Αμυντικότητα είναι η υπερβολική αντίδραση στο φως ή σε συγκεκριμένα οπτικά ερεθίσματα και εκδηλώνεται ως οπτική διάσπαση και/ή αποφυγή βλεμματικής επαφής.

Η Οσφρητική Αποστροφή είναι η αμυντική αντίδραση σε ακίνδυνες περιβαλλοντολογικές οσμές.

Επίσης αισθητηριακή αμυντικότητα μπορεί να εκδηλώνεται και σε άλλες αισθήσεις, όπως η γεύση, η θερμοκρασία, η δόνηση κ.ά.

Η Αισθητηριακή Αμυντικότητα προκαλεί την έκκληση δευτερογενών ή αντισταθμιστικών συμπεριφορών, όπως άγχος, αγωνία, διάσπαση προσοχής, αισθητηριακή υπερχείλιση ή αναστολή λειτουργίας (shut – down), διαταραχές ύπνου, σωματικές διαταραχές, κοινωνικές ή συναισθηματικές δυσκολίες. Επίσης το άτομο προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της αισθητηριακής αμυντικότητας αναπτύσσει αντισταθμιστικές στρατηγικές, όπως :

• αποφυγή αισθητηριακών ερεθισμάτων, καταστάσεων, περιβαλλόντων, ή κοινωνικών επαφών
• ψυχαναγκαστική συμπεριφορά, όπως οι άκαμπτες ρουτίνες
• γνωστικές στρατηγικές
• αισθητηριακή αναζήτηση

Μετά την εξειδικευμένη αξιολόγηση ακολουθεί θεραπευτικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αισθητηριακή δίαιτα και θεραπευτικό πρωτόκολλο Wilbarger.

 

 

Πρωτόκολλο (Wilbarger)

Το πρόγραμμα Therapressure που ανάπτυξε η Patricia Wilbarger είναι ένα θεραπευτικό πρόγραμμα που χρησιμοποιείται στη θεραπεία της απτικής αμυντικότητας και χρησιμοποιεί σταθερή βαθιά πίεση με τη βούρτσα Therapressure σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος με συγκεκριμένη σειρά και μέθοδο (πρωτόκολλο) και ιδιοδεκτική συμπίεση στις αρθρώσεις του σώματος.